‘Old Films New Music’
Rocket Cinema is een in Amsterdam gebaseerde organisatie, die al 10 jaar film- en muziekevenementen in de hoofdstad organiseert. DJ’s en muzikanten worden uitgedaagd om een nieuwe soundtrack te schrijven voor een filmklassieker en deze live op te voeren. In samenwerking met muzikanten, beeldmakers, theatermakers en kunstenaars stelt het festival een programma samen dat plaatsvindt op verrassende locaties, zoals het Artis planetarium en de Oude Kerk.
Terwijl blockbusters steeds vaker gebruik maken van bestaande hitjes om de film een publiekgerichte uitstraling te geven, richten veel DJ’s en muzikanten bij Rocket Cinema zich juist op het creëren van een originele soundtrack bij bestaande films gemixt met bestaande muziek of eigen composities. Daarbij laten zij zich leiden door de sfeer, het tempo en de spanning van de film en stellen zij hun werk in dienst van de film. Zo komen DJ’s en muzikanten ook tot nieuwe ideeën voor hun muziek. Dit is één van de interessantste creatieve meerwaarden van het concept ‘old films new music’ voor de popcultuur: DJ’s en bands, die een reputatie hebben opgebouwd worden uitgedaagd tot een andere werkwijze.
Elke DJ en band die bij Rocket Cinema heeft opgetreden, kwam tot de ontdekking dat een soundtrack schrijven een vak apart is: de muziek dient niet alleen een interne opbouw te hebben, maar vertaalt of interpreteert ook de spanningsboog en de narratieve structuur van een film. Artiesten komen vanuit hun eigen wijze van musiceren tot unieke en soms onconventionele oplossingen. De symbiose van popmuziek en filmkunst is zo langzaamaan een op zich zelfstaande stroming binnen de popcultuur.
Rocket Cinema geschiedenis
In 1994 organiseerde Heleen Suèr de eerste ROCKET CINEMA voorstelling in Londen. In opdracht van een kennis die een 35mm-projector had aangeschaft, vond Heleen een mooie zaal: The Rocket. Het plan was om er oude films te vertonen. Londen had echter een fantastische ‘retro cinema’ – The Everyman – die geheel gewijd was aan het vertonen van filmklassiekers. Heleen Suèr stelde de vraag hoe er een nieuw publiek kon komen voor oude films. De zaal The Rocket in Noord Londen trok een jong clubpubliek met feesten en optredens van DJ’s die de status van popster hadden. Het was de tijd van DJ’s, VJs, sampling en raves en het concept om in te spelen op deze publiekstrekkers lag dus voor de hand: laat populaire DJ’s een soundtrack maken bij een oude film.
Het duo Erik Kessels en Johan Kramer die op dat moment bij een Londens reclamebureau werkten, vonden het ook een mooi idee en namen de publiciteitscampagne op zich. Zij kwamen met de pay-off ROCKET CINEMA: OLD FILMS NEW MUSIC. Het bleek niet moeilijk om populaire DJ’s te interesseren voor het project. Een groot aantal DJ’s waren bezig met mixen van televisiefragmenten en oude film- en archiefbeelden om hun live optreden luister bij te zetten. Het was ook de generatie die met MTV opgegroeid was en zodoende beeld als vanzelfsprekend bij muziek vonden horen.
In Los Angeles had Suèr in de muziekvideo industrie gewerkt. De producenten en regisseurs van deze clips werden geïnspireerd door en leenden ongeremd van de cinematografische meesterwerken uit de speelfilmgeschiedenis. De ‘consumenten’ van videoclips hadden echter doorgaans geen idee dat die prachtige beelden, camera- en montage effecten en decors van muziekvideo’s hun oorsprong hadden en nog veel sterker waren in de geciteerde klassieke speelfilms. Heleen zag als filmwetenschapper een soort missie om de oorspronkelijke authentieke hoogtepunten uit de filmgeschiedenis aan dit jonge clubpubliek te laten zien door middel van een goede 35mm-projectie.
Het was vanaf het eerste begin al duidelijk dat de reputatie van de DJ een grote aantrekkingskracht op het publiek zou hebben. De eerste ROCKET CINEMA voorstelling vertoonden de zwijgende films Nosferatu en Das Cabinett des Dr Caligari met live uitgevoerde soundtracks van de DJ’s Aphex Twin en Technova. Die avond heeft de organisatie ook twee installaties in de zaal gezet: een levensgrote kijkdoos met diverse kijkgaten die allen een verschillende lens hadden waardoor je de handelingen van een levende acteur in de verschillende vervormde perspectieven kon volgen. De tweede installatie was een delay effect van een videocamera die op een scherm gericht stond. De beweging die voor de camera plaatsvond werd een eindeloos Droste-effect dat uiteindelijk een abstracte projectie werd.
Uit de tweede ROCKET CINEMA is een publiektrekkend middel ontstaan: de favoriete filmavond van een bekend persoon. Dit keer was Anton Corbijn (hij woonde op dat moment ook in Londen) meteen enthousiast. Behalve dat in het voorprogramma enkele muziekvideo’s werden geregisseerd door Anton Corbijn en zijn documentaire over Captain Beefheart werd vertoond, werden tevens twee favoriete films van Corbijn vertoond: Mon Oncle van Jacques Tati en Midnight Cowboy van John Schlesinger. Muzikant/DJ Tricky zou een nieuwe soundtrack bij Mon Oncle maken en DJ NMC maakten een live soundtrack bij Midnight Cowboy. Midnight Cowboy was de eerste geluidsfilm die bij ROCKET CINEMA werd vertoond (Mon Oncle is natuurlijk wel een geluidsfilm, maar heeft geen dialoog). Omdat Tricky net doorgebroken was, trok die avond een groot publiek van circa 500 mensen en werd de aandacht van MTV getrokken. Hiermee was een nieuwe belangrijke stap gezet in het ROCKET CINEMA concept en werd besloten om ook geluidsfilms te vertonen. Dit bood veel meer mogelijkheden voor geweldige cinematografische klassiekers.
Er ging nog wat tijd overheen (in totaal zijn er in Londen vier ROCKET CINEMA avonden geweest) voordat Agnes Salverda in 1997 het Amsterdamse ROCKET CINEMA team bij elkaar bracht van Heleen Suèr, Maz Weston (tevens Paradiso-programmeur), Rieks Hadders van het Filmmuseum en Kathinka Verhoeven van Stichting Openlucht Bioscoop.
Na het eerste Amsterdamse seizoen met Japanse films, richtte ROCKET CINEMA zich meer op het vertonen van klassieke blockbusters als The Birds, Alien, 2001: A Space Odyssey, Duel, Apocalypse Now, Barbarella. Het bleek dat een groot deel van ons publiek deze blockbusters van titel kende, maar nog nooit de film (helemaal) gezien hadden. Er waren veel verwonderde reacties over de hoge kwaliteit van deze films en hoe hedendaags de filmklassiekers overkwamen.
Sindsdien wordt ongeveer iedere twee jaar een ROCKET CINEMA festival georganiseerd, onder artistieke leiding van Maz Weston. Zie ‘Festivaledities’ in het menu bovenaan voor de ROCKET CINEMA edities sinds 2006.
